ممنوعیت بازیکن خارجی؛ آیا فوتبال ایران به سمت سازندگی می رود؟

به نظرم یکی از وظایف کسانی که به خارج از ایران می روند، این است که تجربیات خود را برای بهبود شرایط در اختیار همگان قرار دهند. این که بنشینیم و از شرایط بد ایران بگوییم دردی را دوا نمی کند؛ یا آن که خود را فارغ از هر گونه مسوولیتی احساس کنیم، کمی دور از انصاف است؛ چرا که هزینه های تحصیل ما در آن کشور تأمین شده است و دست کم باید به شکلی دین خود را ادا کنیم. در این نوشتار تجربه ام را در مورد ساختار ورزشی فوتبال در اتریش بازگو می کنم.

یکی از مواردی که باعث شد دلایل پیشرفت فوتبال اروپایی ها را درک کنم، فرصتی بود که کمک داوری در لیگ محلی وین و داوری مسابقات جوانان و نونهالان برای من به وجود آورد. اتریش یکی از لیگ های ضعیف اروپایی را دارد؛ به طوری که در بوندس لیگای اتریش تنها 10 تیم حضور دارند و مانند کشورهایی مانند اسکاتلند تیم ها 4 بار با هم در طول فصل بازی می کنند. اما همین کشور با لیگ حرفه ای ضعیف خودش، در سطح محلی ساختاری منسجم و بسیار قوی دارد که اجازه رشد و نموی پدیده های جدید را فراهم می کند. لیگ حرفه ای بوندس لیگا را که کنار بگذاریم به سطح پایین تر ابرلیگا، لیگ محلی، و در نهایت لیگ شهری می رسیم. در همین لیگ شهری، تیم ها در رده های نونهالان تا جوانان لیگ خاص خود را دارند و بازی ها با نظم کامل برگزار می شود. در تمامی رده ها چهار سطح داریم: سطح آ، ب، سی و بهترین سطح ممکن که با نام لیگ اتحادیه فوتبال وین برگزار می شود. بنابراین یک باشگاه در رده زیر 8 سال، زیر 10 سال، زیر 11، 12، 13، 14، 15، 16 و 18 تیم دارد. تا 15 سالگی تیم ها مختلط هستند و دختران در کنار پسران بازی می کنند و از 15 سالگی تیم ها جدا می شوند. ارزیابی تیم ها برای حضور در لیگ بر مبنای نتیجه گیری کلیه رده هاست. بنابراین یک تیم نمی تواند با نتیجه گیری در رده زیر 11 سال امیدوار باشد که در سال آینده در لیگ سطح بالاتری حاضر باشد؛ در اصل، تمامی رده ها باید قوی باشند. حسن چنین سیستمی در آنجاست که باعث می شود باشگاه تمامی رده ها را تقویت کند و مثلا تنها در فکر تقویت زیر 18 سال ها نباشد.

تمامی بازیکنان حاضر در این سطح دارای کارت بازی حرفه ای و اطلاعات کامل در سیستم آن لاین هستند. بنابراین برای چک کردن یک بازیکن کافی است که در بانک داده ها نام او را بیابیم و سپس می توانیم در مورد باشگاه ها، پست بازی، گل های زده و کارت های دریافتی اطلاعات کافی داشته باشیم. اطلاعات تمامی بازی ها در سیستم آن لاین وارد می شود. داور بازی موظف است نیم ساعت پیش از بازی کارت های بازیکنان و چیدمان تیم را چک کند تا بازیکن غیرمجاز و محروم در ترکیب تیم ها نباشند. چند دقیقه پیش از بازی سیستم را قفل می کند تا کسی تغییری در تنظیمات به وجود نیاورد. پس از بازی هم نیم ساعت فرصت دارد که اتفاقات بازی را وارد سیستم کند و با امضای الکترونیکی مسوولان دو تیم و داور بازی این اطلاعات ثبت می شود. بدین ترتیب تمامی اطلاعات بازی ها در سیستم آنلاین وجود دارد.

برای این که چنین روندی قابل اجرا باشد، میزبانان بازی ها وظیفه دارند تا رایانه و اینترنت را در اختیار داور بازی قرار دهند. در ضمن وظیفه برقراری نظم بر عهده میزبان است؛ در نتیجه داور بازی پیش از آغاز انتظامات بازی را هم چک می کند. چنین ساختاری اجازه می دهد تا بازی ها با نظم کامل برگزار شود و نونهالان و جوانان مرتب بازی کنند، اطلاعاتشان ثبت شود و پس از آن میوه های این لیگ ها در اختیار تیم ها قرار می گیرد تا از آنها استفاده شود.

در کنار این سیستم، نظام استعدادیابی ارزشمندی برای ستاره ها وجود دارد. همان سیستمی که باعث شد پدیده ای به نام داوید آلابا به فوتبال اتریش و اروپا معرفی شود. هر ساله اردویی برای بازیکنان مستعد در سطح نونهالان برپا می شود تا بهترین های کشور آموزش های خاصی ببینند؛ چرا که این بازیکنان در آینده بازیکنان تیم ملی خواهند بود.

این سیستم تیم هفتاد و سوم جهان است. در مقابل، ایران تیم پنجاه و دوم جهان است. در ایران وقتی لیگ حرفه ای با نظم انجام می شود، همه تعریف و تمجید می کنند، در حالی که ساختار ورزشی اتریش باعث شده است تا لیگ های نونهالان کشور هم با نظم و ترتیب انجام شود و با این شرایط استعدادها زیر نظر مربیان مراحل را طی می کنند تا به سطح حرفه ای برسند.

حالا به ایران برگردیم؛ این روزها بحث بر سر بازیکن خارجی و ایرانی بسیار زیاد است. اگر قانون تصویب می شود که بازیکن خارجی نباید مورد استفاده قرار بگیرد، بلافاصله این سوال مطرح است که بازیکن ایرانی از کجا می آید؟ چرا باید کیروش باید به دنبال دورگه ها باشد؟ چرا فقط لیگ های حرفه ای دیده می شود و اصلا سایر لیگ ها مورد توجه نیست؟

خلاصه این که قوانین قهری پاسخگوی نیازهای فوتبال ایران نیست، باید فکری به حال زیرساخت ها شود تا امکان رشد بازیکنان نوجوان با آموزش های صحیح فراهم شود.